Thị trường di động 2012: Kẻ ở, người đi
Sự cạnh tranh quyết liệt đã đẩy một số mạng di động đến con đường sáp nhập, “tháo chạy” hoặc ở cảnh “chết lâm sàng”.
Cuối năm 2011, với quyết định mang tính hành chính là “chuyển khẩu” EVN Telecom sang Viettel. Hàng loạt những vấn đề lo ngại đặt ra khi sự khác biệt trong chính sách, điều hành của EVN Telecom được cho là “khác người” khi “chuyển khẩu” sang một mạng di động đang ở thế thượng phong như Viettel. Thế nhưng, Viettel đã chọn giải pháp không ồn ào, nhưng quyết liệt để tiếp nhận mạng lưới, nhân sự và cả khách hàng của EVN Telecom. Nhiều lãnh đạo EVN Telecom đã chọn giải pháp được cho “an toàn” là ở lại Tập đoàn Điện lực Việt Nam.
Rốt cục, Viettel cũng giải quyết xong mớ bùng nhùng EVN Telecom về mái nhà chung Viettel. Từ ngày 28/12/2011, Công ty Viễn thông Viettel đã tổ chức hỗ trợ khách hàng EVN Telecom chuyển sang sử dụng mạng Viettel. Cũng đã có những phản ứng nhất định từ khách hàng của EVN Telecom, nhưng nhìn chung việc “chuyển khẩu” này đã thành công. Sau khoảng 1 năm thì việc chuyển đổi này được xem như đã hoàn tất. Vì vậy, từ ngày 1/12/2012, Công ty Viễn thông Viettel dừng hoạt động chuyển đổi thuê bao EVN Telecom sang Viettel. Sau thời điểm này, các sim EVN Telecom chưa chuyển sang mạng Viettel sẽ bị xóa khỏi hệ thống và các số điện thoại đi kèm được thu hồi về kho số để tái sử dụng. Động thái này cho thấy Viettel sẽ "khai tử" mạng CDMA của EVN Telecom xây dựng trước đó.
Beeline “bay” mất khỏi thị trường Việt Nam
Ngày 8/7/2008, Tập đoàn VimpelCom đến từ Nga và GTel đã ký kết thành lập Công ty CP di động GTel Mobile với thương hiệu Beeline. Trong GTel Mobile, VimpelCom nắm giữ 40% cổ phần - tương đương khoản đầu tư tài sản 267 triệu USD. Thời điểm này, thị trường di động Việt Nam đã chững lại sau một thời gian dài bùng nổ. Nhiều chương trình khuyến mãi tung ra được nhiều người nhận định là những gói cước thiết kế kiểu "chém giết lẫn nhau". Cước di động Việt Nam đang từ nhóm cao trên thế giới đã hạ xuống nhóm thấp nhất thế giới.
Mặc dù Beeline tung ra khá nhiều gói cước siêu rẻ như BigZero nhưng nó chỉ như những cơn sóng ào lên rồi rơi vào lặng lẽ. Đến tháng 4/2011, VimpelCom tái khởi động tấn công thị trường Việt Nam khi tuyên bố đầu tư thêm 500 triệu USD vào Beeline và nâng tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông này trong GTel Mobile từ 40% lên 49%. Không lâu sau, hình ảnh Beeline xuất hiện trở lại kèm gói cước "nóng" mang tên Tỷ phú và điện thoại siêu rẻ chỉ 149.000 đồng.
Thế nhưng, đến 23/4/2012, GTel Mobile bất ngờ tuyên bố mua lại hết cổ phần của đối tác VimpelCom trong mạng Beeline, đưa Gtel Mobile trở thành công ty 100% vốn của các cổ đông trong nước. Giới chuyên môn cho rằng, việc VimpelCom "bỏ chạy" khỏi Việt Nam bằng việc bán rẻ cổ phần trong mạng Beeline chỉ với 45 triệu USD chủ yếu do thị trường di động đã "chia xong" và không còn "cửa" cho mạng di động mới. Lãnh đạo một mạng di động cho rằng thị trường di động Việt Nam đã cạnh tranh bằng cả những hình thức "phi kinh tế".
Một điều khoản sau khi VimpelCom rút khỏi thị trường Việt Nam là GTel Mobile sẽ ngừng sử dụng thương hiệu Beeline sau 6 tháng kể từ ngày chuyển giao. Ngày 17/9/2012, GTel Mobile đã công bố thương hiệu mới Gmobile - chính thức thay thế và chấm dứt việc sử dụng thương hiệu Beeline tại Việt Nam. Nhân sự kiện này, GTel Mobile đã công bố gói cước mới Tỷ phú 3 - gói cước tốt nhất thị trường ở thời điểm này với nhiều ưu điểm nổi trội. Khuyến mại nhân dịp ra mắt thương hiệu mới, gói cước Tỷ phú 3 được bán với giá 35.000 đồng/bộ kit hòa mạng gồm 1 sim Gmobile và tài khoản 1 tỷ đồng có giá trị trong 10 năm. Đặc biệt, với gói cước này khách hàng chỉ cần kích hoạt 1 lần để sử dụng tài khoản Tỷ phú trong 30 ngày thay cho việc kích hoạt hàng ngày như các gói cước Tỷ phú trước đây. Tuy nhiên, Gmobile vẫn gặp khó khăn trong việc phát triển thuê bao mới khi mà thị trường di động vẫn được xem là cuộc chơi của những “ông lớn”. Trên thị trường xuất hiện nhiều đồn đoán quanh chiến lược của mạng di động này.
Nguồn thạo tin cho hay trước mắt Gmobile sẽ được roaming với hai mạng di động lớn là MobiFone và VinaPhone. Cho dù được sử dụng hạ tầng của hai mạng di động lớn này, nhưng Gmobile sẽ phải giải quyết những khó khăn nội tại như tiền đầu tư, khả năng cạnh tranh. Nếu nhìn dưới góc độ thị trường đơn thuần thì Gmobile đang “lách mình qua khe cửa quá hẹp”.
S-Fone mang phận “con tàu đắm"
S-Fone, cái tên được nhắc đến là người tiên phong phá thế độc quyền của thị trường di động Việt Nam đang được nhìn nhận là điển hình cho sự bi đát nhất trên thị trường di động Việt Nam. Việc không có tiền đầu tư đã khiến S-Fone "lao dốc không phanh". Không có tiền vận hành và trả tiền thuê đặt trạm thu phát sóng nên S-Fone phải thu hẹp mạng của mình.
Nhiều khách hàng đồng loạt phản ánh vùng phủ sóng của nhà mạng bị thu hẹp nhanh liên tục khiến điện thoại di động của họ chẳng khác gì... cục gạch. Hàng loạt thuê bao của S-Fone nối đuôi nhau rời mạng hoặc bị “cưỡng bức” rời mạng vì không còn vùng phủ sóng nữa. Nhiều cửa hàng của S-Fone chỉ còn treo mỗi bảng hiệu, đóng cửa im lìm hoặc chuyển sang kinh doanh lĩnh vực khác.
Ít thuê bao, không có tiền duy trì bộ máy có lẽ là những nguyên nhân quan trọng nhất khiến S-Fone phải “cắn răng” chấm dứt hợp đồng với hàng loạt nhân viên của mình. Tuy nhiên, điều này được giải thích dưới danh nghĩa chuyển đổi mô hình sang cổ phần. Mặc dù cho nhân viên nghỉ việc nhưng S-Fone vẫn nợ các khoản tiền lương và chế độ khác của người lao động khiến người lao động bất bình gửi đơn kiện, thậm chí có nơi đã biểu tình đòi S-Fone phải giải quyết chế độ cho họ.
Mới đây, ngày 17/12/2012, một nhóm nhân viên của mạng S-Fone tiếp tục tập trung trước cửa trụ sở công ty tại số 11 đường Trần Hưng Đạo (Hà Nội) để tìm gặp lãnh đạo đơn vị, nhằm làm rõ trách nhiệm các bên trong việc thanh toán lương và chế độ, bảo hiểm. Không chỉ có thế, ngay cả trụ sở mà S-Fone đang thuê hai tầng của tòa nhà số 11 Trần Hưng Đạo (Hà Nội), đã bị niêm phong, cắt toàn bộ điện nước do chậm trả phí sử dụng, dịch vụ hàng tháng. Hiện tại, S-Fone đang ôm một khoản nợ khổng lồ gồm tất cả các khoản tiền phải đóng cho Nhà nước như phí tần số, kho số, viễn thông công ích.
Nguồn tin từ VNPT và Viettel xác nhận số nợ mà S-Fone đang ghi sổ với hai đại gia này lên đến vài trăm tỷ đồng. Với những gì đang diễn ra hiện nay nhiều người tin rằng chuyện S-Fone “ra đi” chỉ còn tính theo tuần mà thôi.
Như vậy, đứa con đầu tiên và côi cút cuối cùng của CDMA đang đặt dấu ấn tuyệt chủng CDMA tại Việt Nam.
Trong một cuộc họp mới đây của Bộ TT&TT, Cục Viễn thông cho biết, thị trường viễn thông thời gian qua có những doanh nghiệp viễn thông lớn vẫn phát triển khá tốt, song một số doanh nghiệp viễn thông nhỏ đang trong tình trạng rất bi đát. Thậm chí, có những doanh nghiệp nếu không cải tổ sớm thì chỉ trụ được 2 - 3 tháng nữa. Ông Phạm Hồng Hải, Cục trưởng Cục Viễn thông khẳng định, về phía Bộ TT&TT sẽ kiên quyết quan điểm duy trì môi trường cạnh tranh lành mạnh. Những doanh nghiệp nào có năng lực cạnh tranh tốt thì tồn tại, bất kể đó là doanh nghiệp lớn hay doanh nghiệp nhỏ.