Giá điện phải cần theo diễn biến thị trường do những biến động của nguyên, vật liệu đầu vào.
Theo tờ trình về Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực được Chính phủ trình Quốc hội ngày 31-5, giá điện vẫn do Thủ tướng Chính phủ quy định nhưng các chi tiết về cơ cấu biểu giá sẽ giao cơ quan chuyên ngành thực hiện (Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương).
Nếu điều này là thực tế, việc định giá bán lẻ điện sẽ được bắt đầu từ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và liệu có hợp lý bởi để EVN xây dựng giá sẽ dễ dẫn đến áp giá độc quyền? Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường Phan Xuân Dũng đã trao đổi với PV về một số vấn đề liên quan:
Đúng là giá điện phải cần theo diễn biến thị trường do những biến động của nguyên, vật liệu đầu vào. Tuy nhiên, dù theo thị trường nhưng giá điện vẫn cần có sự điều tiết của Nhà nước.
Cùng với đó, để giá điện thực sự minh bạch, các yếu tố cấu thành giá điện phải được công khai, minh bạch và phù hợp với tình hình thực tế. Khi giá điện theo thị trường thì Chính phủ cũng cần phải có các giải pháp hỗ trợ người nghèo, người khó khăn và gia đình chính sách.
Thế nhưng, không riêng gì ngành điện mà nhiều lĩnh vực mang tính độc quyền thì tính công khai, minh bạch còn yếu. Theo ông, với ngành điện, cần có những giải pháp gì?
° Để người dân, doanh nghiệp có thể chấp nhận mỗi khi điều chỉnh giá điện trước tiên cần phải minh bạch chi phí, rõ ràng các khoản đầu vào, đầu ra tạo thành giá điện. Cùng với đó, giá điện phải tạo nên sự hợp lý giữa người sản xuất và người tiêu thụ điện. Điều không thể thiếu là những điều đó cần có sự kiểm tra của Nhà nước.
Kinh nghiệm về tính minh bạch trong mặt hàng điện ở một số nước cho thấy, ngay cả trong hóa đơn thanh toán tiền điện cũng đều có ghi những yếu tố tạo nên giá điện. Ở Việt Nam, nếu làm được điều này cũng là tốt để hướng đến một thị trường điện cạnh tranh giữa bên cung cấp điện và người tiêu dùng, từ đó người mua có thể lựa chọn nhà cung cấp nào hợp lý nhất.
° Tuy nhiên, hiện chúng ta cũng vẫn chưa có quy định ràng buộc doanh nghiệp cung cấp điện phải công khai, minh bạch vấn đề này, thưa ông?
° Chính vì vậy luật cần phải sửa đổi cho phù hợp.
° Trong tờ trình của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực có đề xuất, cơ chế xây dựng và điều chỉnh giá điện do Thủ tướng Chính phủ quy định; các chi tiết về cơ cấu biểu giá cần giao cho cơ quan chuyên ngành. Điều này liệu có hợp lý, thưa ông?
° Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện lực sẽ còn được Quốc hội thảo luận và từ đó sẽ đưa ra giải pháp hợp lý nhất. Quan điểm của tôi là Chính phủ cần có khung giá điện và doanh nghiệp được quyền chủ động vận hành trong khung giá đó.
Hà My