Tiến độ đề án tái cơ cấu nợ VAMC của Sacombank
Sacombank chưa thể "về đích" tái cơ cấu là do chưa xử lý xong khoản nợ xấu được bảo đảm bằng 32,5% vốn mà VAMC nắm giữ.
Theo Chứng khoán Mirae Asset (MASVN), Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank, HoSE: STB) đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc cải thiện chất lượng tài sản. Nhờ nỗ lực tích cực trong việc trích lập dự phòng, thoái lãi dự thu và thanh lý tài sản tồn đọng, ngân hàng đã giảm đáng kể tỷ lệ tài sản không sinh lời bao gồm nợ xấu và số dư VAMC từ hơn 20% trong giai đoạn đầu của Đề án tái cơ cấu xuống còn 1,42% tổng tài sản trong quý I/2024. Sau khi đẩy mạnh trích lập vào năm 2022 và 2023, tính đến cuối quý II/2024, STB thông báo hoàn thành trích lập nợ VAMC.
Cụ thể với 18 khoản nợ với dư nợ gốc 5.134 tỷ được đảm bảo bằng tài sản tại KCN Phong Phú: Theo cập nhật của MASVN và trước đó là Chứng khoán Vietcap từ BCTC quý II/2024, khoản nợ đã được đấu giá thành công với giá trị trên 7.900 tỷ đồng. Vào đầu năm 2023, Sacombank đã đạt được một bước tiến quan trọng trong quá trình tái cơ cấu khi thành công bán đấu giá khoản nợ xấu trị giá 7.900 tỷ đồng liên quan đến Khu công nghiệp Phong Phú. Khoản nợ này có nguồn gốc từ hoạt động cho vay của SouthernBank trong giai đoạn 2011-2012 và trở thành gánh nặng của Sacombank sau khi sáp nhập vào năm 2015.
Tính đến cuối năm 2021, tổng dư nợ đã tăng lên 16.196 tỷ đồng, bao gồm hơn 5.134 tỷ đồng nợ gốc và hơn 11.061 tỷ đồng lãi tồn đọng. Tài sản đảm bảo cho khoản nợ này là quyền tài sản tại Dự án KCN Phong Phú, một khu công nghiệp rộng 134 ha, bao gồm 67 ha đất KCN và 67 ha đất dành cho dịch vụ công nghiệp. Dự án này nằm ở địa bàn Xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP.HCM. Sau nhiều lần rao bán không thành công, Sacombank đã tổ chức bán đấu giá lần thứ 6 vào đầu năm 2023.
Tại cuộc họp ĐHCĐ thường niên năm 2024 của Sacombank, lãnh đạo ngân hàng này cho biết đã đấu giá thành công khoản nợ được đảm bảo bằng quyền tài sản tại dự án khu công nghiệp Phong Phú. Khi đó, lãnh đạo Sacombank cho biết đã thu hồi được 20% tổng giá trị bán đầu giá thành công. Bên đấu giá sẽ thanh toán theo tiến độ hoàn thành hồ sơ pháp lý dự án, dự kiến 40% tổng số tiền sẽ được thanh toán tiếp trong năm 2024 và 40% còn lại sẽ thanh nốt trong năm 2025.
Sau khi hoàn tất trích lập nợ VAMC, Sacombank có thể xem như đã đạt được bước tiến lớn trong các mục tiêu của đề án tái cơ cấu giai đoạn 2016-2025, trọng tâm xử lý nợ. Tuy nhiên ngân hàng này vẫn còn vướng mắc khi đấu giá 32,5% vốn STB đang thế chấp tại VAMC, nhiều triển vọng nhưng chưa thể đẩy nhanh.
Cụ thể MASVN đánh giá, bước ngoặt quan trọng trong quá trình tái cơ cấu Sacombank chính là đấu giá lô cổ phiếu trước khi chia cổ tức. Đây cũng là vướng mắc duy nhất hiện khiến Sacombank chưa thể "về đích" tái cơ cấu khi chưa xử lý xong khoản nợ xấu được bảo đảm bằng 32,5% vốn của nhóm ông Trầm Bê đang được VAMC nắm giữ. Mặt khác, cũng là nguyên nhân của việc ngân hàng này không thể chia cổ tức cho cổ đông trong suốt nhiều năm, mặc dù lợi nhuận lũy kế đến ngày 30/6/2024 lên đến 22.629 tỷ đồng.
Tính đến cuối năm 2023, Sacombank đã trích lập dự phòng 100% đối với dư nợ gốc của khoản nợ xấu trên, cũng như đã thoái hoàn toàn lãi dự thu từ cuối quý II/2022. Do đó, Sacombank sẽ được hoàn nhập dự phòng và hoàn nhập lãi dự thu ngoại bảng khi thanh lý tài sản đảm bảo là số cổ phiếu STB trên.
Còn nhớ vào năm 2021, ông Dương Công Minh - Chủ tịch Ngân hàng Sacombank từng cho biết giá trị khoản nợ xấu được cầm cố bằng lô 32,5% cổ phần ngân hàng liên quan đến nhóm ông Trầm Bê là khoảng 10.000 tỷ đồng. Lượng cổ phần này của ông Trầm Bê tại STB được thế chấp tại VAMC để vay 10.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi, nhằm giúp STB giải quyết khủng hoảng thanh khoản tại thời điểm sát nhập PNB vào năm 2015. Ngoài ra, ban lãnh đạo ngân hàng khi đó cũng cho biết giá thanh lý để có thể thu hồi nợ gốc, lãi và lãi phạt vào thời điểm đó khoảng 33.000 - 34.000 đồng/cp.
Định giá ước tính tại thời điểm hiện nay: Với phạm vi định giá là 1,5 đến 2 lần và BVPS hiện tại tính tới quý II/2024 là 25.413 đồng/cổ phiếu, MASVN ước tính STB có thể thu được 38.119 đến 50.826 đồng/cổ phiếu, tương đương 15.000-31.000 tỷ đồng cho tổng giá trị lô cổ phiếu. Mức P/BVPS được xác định dựa trên những giao dịch bán vốn tương tự trên thị trường giai đoạn 2018-2024. Theo quy định của VAMC, khi xử lý được nợ xấu, thanh lý được tài sản đảm bảo thì tổ chức tín dụng sẽ nhận được 85% giá trị tài sản được thu hồi, còn VAMC sẽ được hưởng 15%.
Rủi ro được lưu ý: Hiện tại phương án đấu giá đã được trình lên NHNN. Tuy nhiên với khối lượng lớn của lượng cổ phiếu,MASVN dự đoán việc đấu giá có thể gặp nhiều khó khăn và trì hoãn trong bối cảnh tình hình kinh tế kém khả quan. Theo kế hoạch tái cơ cấu của STB, năm 2025 là hạn chót để hoàn tất đề án. Để đảm bảo khách quan, nhóm phân tích chưa tính đến tiềm năng từ việc bán đấu giá các tài sản còn lại trong dự báo. "Hiện tại, chúng tôi chưa có đủ thông tin về thủ tục đấu giá và lợi nhuận có thể đạt được từ việc hoàn nhập dự phòng", MASVN phân tích.
Tại báo cáo cập nhật về ngành ngân hàng tháng 8/2024 của Agriseco, CTCK này cũng lựa chọn STB là một trong 3 mã cổ phiếu tiềm năng trong năm, cùng với VCB và MBB. Theo Agriseco, cơ hội sẽ không trải đều cho tất cả cổ phiếu ngân hàng mà sẽ có sự phân hóa. Những ngân hàng được cấp room tín dụng cao hơn so với ngành, tăng trưởng bền vững, bộ đệm an toàn vốn và chất lượng tài sản tốt sẽ có triển vọng khả quan hơn và ngược lại. Kế hoạch tăng vốn cuối năm cũng sẽ là đà thúc đẩy hỗ trợ cho giá cổ phiếu ngân hàng.
Bên cạnh đó kế hoạch nâng hạng thị trường lên thị trường mới nổi trong năm 2025 kỳ vọng giúp các cổ phiếu Bluechip, trong đó nổi bật là nhóm ngân hàng thu hút dòng tiền quan tâm giai đoạn tới.
Với STB, việc lựa chọn cổ phiếu tiềm năng dựa trên triển vọng thu nhập lãi thuần năm 2024 cải thiện mạnh mẽ hơn, với quy mô tài sản sinh lời tăng nhanh và tăng trưởng tín dụng kỳ vọng hồi phục tốt trong 2024 (dự kiến đạt 13%) sẽ có tác động tích cực đến thu nhập lãi thuần và biên lãi ròng của STB.
Cùng với đó, kỳ vọng tiến độ xử lý tài sản tồn đọng của STB sẽ được đẩy nhanh và hoàn thành trong 2024-2025. Kỳ vọng này bao gồm 18 khoản nợ liên quan đến KCN Phong Phú mà STB đã thu hồi và đủ điều kiện hoàn nhập trích lập trước 2025. Đồng thời, là mục tiêu xử lý 32,5% cổ phần của STB do VAMC quản lý. Theo Agriseco, hoàn thành kế hoạch này, sẽ mở ra dư địa tăng trưởng lớn cho ngân hàng trong giai đoạn tới. Giá mục tiêu STB được khuyến nghị là 36.000đ/cp.
Lê Mỹ